Έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων σε μεγάλο ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων
Των ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ι. ΔΟΥΚΙΔΗ,
Καθηγητή Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΟΠΑ
και
Δρος ΙΩΑΝΝΗ ΚΡΑΣΟΝΙΚΟΛΑΚΗ,
Head of Applied Intelligence and Predictive Analytics, Technology Intelligence & Performance, Grant Thornton
Αναγνωρίζοντας τον αδιαμφισβήτητο ρόλο της τεχνολογίας τόσο στη λειτουργία των σύγχρονων επιχειρήσεων όσο και στη διαμόρφωση της παγκόσμιας οικονομίας, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Τμήμα Technology Intelligence & Performance της Grant Thornton πραγματοποίησαν μία ενδελεχή χαρτογράφηση της εγχώριας αγοράς, αξιολογώντας τις τεχνολογικές και ψηφιακές παραμέτρους των ελληνικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα, στην έρευνα «Technology & Beyond» συμμετείχαν πάνω από 400 μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε ποικίλους τομείς του ιδιωτικού τομέα και το δείγμα αυτό αντιπροσωπεύει στο σύνολό του τις επιχειρήσεις που συνεισφέρουν σχεδόν στο 70% του εγχώριου ΑΕΠ. Αντικείμενα μελέτης αποτέλεσαν το επίπεδο υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις, οι επενδυτικές προσθέσεις των επιχειρήσεων σε τεχνολογικές υπηρεσίες κατά τα επόμενα χρόνια, καθώς και ο βαθμός ωριμότητας των επιχειρήσεων όσον αφορά στην ενσωμάτωση και εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών στη λειτουργία τους.
Στόχος της έρευνας που εκπόνησαν το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το τμήμα Technology Intelligence & Performance της Grant Thornton ήταν να παράσχει μία ολιστική εικόνα την παρούσα κατάσταση, τις τρέχουσες τάσεις, καθώς και το μέλλον του τεχνολογικού κλάδου στην Ελλάδα. Στην επιμέλεια της έρευνας συμμετείχε ο υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΟΠΑ Τιμολέων Φαρμάκης.
Η επέκταση της χρήσης των δεδομένων πέρα από τις τωρινές περιορισμένες εφαρμογές, αποτελεί επιτακτική προτεραιότητα στον ελληνικό επιχειρηματικό χώρο
Οι ψηφιακές τεχνολογίες παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο για την επιτυχία και βιωσιμότητα των οργανισμών και άρα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από το μάνατζμεντ ως κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας σε προτεραιότητα και να είναι αναπόσπαστο μέρος της επιχειρηματικής τους στρατηγικής. Αυτό προσπαθήσαμε να καταγράψουμε με τη συγκεκριμένη έρευνα στο ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον, καθώς και να αναλύσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αλλά και την αναγκαία υποστήριξη που έχουν ανάγκη για να αναβαθμίσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες σε ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα. Μεταξύ των κύριων ευρημάτων της έρευνας περιλαμβάνονται:
- Σημαντικές προκλήσεις προς αντιμετώπιση. Η ψηφιακή υστέρηση της χώρας σε σχέση με άλλες πιο αναπτυγμένες χώρες και το μικρό μέγεθος – καθώς και οι περιορισμένοι πόροι – των επιχειρήσεων, συνεπάγεται την ανάγκη για ουσιαστική υποστήριξή τους ώστε να αντιμετωπίσουν τις σημαντικότερες προκλήσεις, όπως η έλλειψη σε ψηφιακές δεξιότητες (το ανέφεραν ως κυρία πρόκληση το 45% των επιχειρήσεων), οι παρωχημένες τεχνολογικά εφαρμογές (38%) και η έλλειψη χρηματοδοτικών δυνατοτήτων για τις προ-γραμματισμένες επενδύσεις (29%).
- Χαμηλή αξιοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (7 στις 10) χρησιμοποιεί όλα τα γνωστά πληροφοριακά συστήματά (ERP, CRM, WMS κ.λπ.). Όμως μόνο οι μισές τα αξιοποιούν σωστά αφού έχουν ψηφιοποιήσει/αυτοματοποιήσει ικανοποιητικά τις διαδικασίες στις διάφορες λειτουργίες/τμήματα και παράλληλα καταγράφουν επιχειρηματικά οφέλη (όπως καλύτερη λήψη αποφάσεων, υψηλή παραγωγικότητα, στρατηγική ανταγωνιστικότητα) από τη χρήση τους.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός με περιορισμένο επιχειρηματικό μετασχηματισμό. Το 44% των επιχειρήσεων ανέφεραν ότι εμπλέκονται σε έργα ψηφιακού μετασχηματισμού. Η πλειοψηφία τους όμως αφορά έργα καθαρά τεχνολογικής κατεύθυνσης με επικέντρωση στην ασφάλεια και τα δεδομένα. Όμως μόνο το 20% στοχεύουν σε πραγματικό επιχειρηματικό μετασχηματισμό (της εμπειρίας των καταναλωτών, των επιχειρηματικών διαδικασιών, του επιχειρηματικού μοντέλου) με καινοτόμα στοιχεία.
- Συγκρατημένες τεχνολογικές επενδύσεις. Το 50% των επιχειρήσεων έχουν σημαντικά επενδυτικά πλάνα για αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων και των τεχνολογικών τους υποδομών. Όμως μόνο 3 στις 10 προσπαθούν να μετρήσουν την απόδοση των τεχνολογικών αυτών επενδύσεων, ενώ η πλειοψηφία (7 στις 10) δεν έχει αντίληψη των αναγκαίων επενδυτικών μεγεθών αφού προγραμματίζουν να επενδύσουν λιγότερο από €150.000 τα επόμενα τρία χρόνια.
- Υποστήριξη από συμβούλους/παρόχους σε ψηφιακές υποδομές και δεξιότητες. Λόγω του μικρού μεγέθους των επιχειρήσεων και της χαμηλής προτεραιότητας για τα τεχνολογικά θέματα μόνο 1/2 των επιχειρήσεων έχει τις αναγκαίες ψηφιακές υποδομές και δεξιότητες. Όπως αναμενόταν 4/10 επιχειρήσεις προγραμματίζουν να ζητήσουν υποστήριξη από συμβουλευτικές εταιρείες και παρόχους υπηρεσιών σε θέματα όπως κυβερνοασφάλεια, ψηφιακό μάρκετινγκ και εμπειρία καταναλωτών, ψηφιακή στρατηγική και μετασχηματισμό, ανάλυση δεδομένων, μεταφορά στο cloud, ανάπτυξη εφαρμογών.
Οι τεχνολογίες ανάλυσης δεδομένων
Μία ακόμα σημαντική παράμετρος που μελετήθηκε στην έρευνα ήταν το ποσοστό των επιχειρήσεων που αξιοποιούν τεχνολογίες ανάλυσης δεδομένων. Συγκεκριμένα, τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι πάνω από 7 στις 10 επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τεχνολογίες ανάλυσης δεδομένων, με τη χρήση τους να προορίζεται κυρίως για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας μιας επιχείρησης, καθώς και για την ενίσχυση των οικονομικών τους αποτελεσμάτων.
Σε μια ταχέως εξελισσόμενη παγκόσμια οικονομία, η ανάλυση δεδομένων αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών επιχειρήσεων, αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτής της εξέλιξης, έχει ήδη ενσωματώσει σχετικές τεχνολογίες στις λειτουργίες του. Ωστόσο, η χρήση τους συχνά παραμένει περιορισμένη σε βασικές εφαρμογές, αφήνοντας αναξιοποίητες τις πλήρεις δυνατότητές τους.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση συνήθως επικεντρώνεται σε θεμελιώδεις στόχους, όπως η βελτίωση της παραγωγικότητας και των οικονομικών επιδόσεων, ενώ ταυτόχρονα παραβλέπονται πιο σύνθετες εφαρμογές που θα μπορούσαν να αποφέρουν μεγαλύτερα οφέλη, όπως η βελτίωση της εμπειρίας των πελατών και η ανακάλυψη νέων πηγών εσόδων. Επιπλέον, η ανάλυση δεδομένων παραμένει συχνά επιφανειακή λόγω της απουσίας κρίσιμων δεδομένων, όπως των δημογραφικών και των δεδομένων πλοήγησης, τα οποία θα επέτρεπαν πιο εξειδικευμένες αναλύσεις και την πλήρη αξιοποίηση των διαθέσιμων τεχνολογιών.
Η επέκταση της χρήσης των δεδομένων πέρα από τις τωρινές περιορισμένες εφαρμογές, αποτελεί επιτακτική προτεραιότητα στον ελληνικό επιχειρηματικό χώρο. Ωστόσο, αυτή η δυνητική ανάπτυξη ανακόπτεται από σημαντικά εμπόδια. Αρχικά, η έλλειψη KPIs (Key Performance Indicators) δημιουργεί ένα αίσθημα αβεβαιότητας κάτω από το οποίο οι επιχειρήσεις διστάζουν να επενδύσουν στην ανάλυση δεδομένων, καθώς δεν μπορούν να προβλέψουν με σαφήνεια τον αντίκτυπο ή να μετρήσουν τα οφέλη αυτών των επενδύσεων. Αυτό συνδυάζεται με ένα γενικότερο έλλειμμα γνώσης στον συγκεκριμένο τομέα που εντείνει την αβεβαιότητα και τη δυσκολία στην αποτελεσματική υιοθέτηση των σχετικών τεχνολογιών. Επιπλέον, συναφείς επενδύσεις διαφαίνονται αποθαρρυντικές για τις μικρότερες επιχειρήσεις λόγω του μεγέθους και των περιορισμένων πόρων τους. Για να υποστηριχθεί αποτελεσματικά η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών, απαιτείται κατάλληλος επιχειρηματικός σχεδιασμός που λαμβάνει υπόψη τόσο τις δυνατότητες όσο και τις προκλήσεις του ελληνικού επιχειρηματικού τοπίου.
