Επιχειρηματικότητα: Το μέλλον είναι τώρα
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ανάπτυξη, Καινοτομία, Νέο Επιχειρείν
Της ΣΟΦΙΑΣ ΕΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ,
Προέδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ),
Προέδρου του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών,
μέλους του Business Advisory Council στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών International MBA του ΟΠΑ
Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι η επιστήμη και η ψηφιακή τεχνολογία μετασχηματίζουν σήμερα την παγκόσμια οικονομία και την καθημερινότητά όλων μας. Το διαδίκτυο, αλλά και τεχνολογίες όπως οι η Τεχνητή Νοημοσύνη, το cloud computing, οι αλγόριθμοι και η ανάλυση μεγάλων δεδομένων, είναι ενσωματωμένες, πλέον, στην καθημερινότητά μας. Δημιουργούν ένα νέο σύμπαν δυνατοτήτων, αλλά και προκλήσεων.
Σε αυτό το περιβάλλον, η ψηφιοποίηση και η καινοτομία δεν αποτελούν επιλογή, αλλά τη νέα πραγματικότητα. Η αναπτυξιακή δυναμική ξεδιπλώνεται στις χώρες που εκσυγχρονίζονται ψηφιακά και αναπροσαρμόζουν την παραγωγική βάση και τις δεξιότητες των ανθρώπων τους. Αντίστοιχα, το ίδιο συμβαίνει και με τις επιχειρήσεις που μπορούν να ανταποκριθούν γρήγορα στις νέες ανάγκες της αγοράς και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους, συνδυάζοντας υψηλή ποιότητα και διαφοροποίηση με χαμηλότερα κόστη.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι επιχειρήσεις που καταφέρνουν να καινοτομούν, επιτυγχάνουν υψηλότερες επιδόσεις, τόσο σε επίπεδο πωλήσεων όσο και σε επίπεδο κερδοφορίας, εμφανίζουν υψηλότερο βαθμό αισιοδοξίας για τη μελλοντική τους πορεία και θετικότερες προοπτικές απασχόλησης.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει καταφέρει να μειώσει το χάσμα που τη χώριζε μέχρι πρότινος, από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει καταφέρει να μειώσει το χάσμα που τη χώριζε μέχρι πρότινος, από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Οι επιχειρήσεις της έχουν κάνει σημαντικά βήματα σε θέματα ψηφιοποίησης και καινοτομίας. Η δημόσια δαπάνη για τη χρηματοδότηση της Έρευνας και Ανάπτυξης έχει αυξηθεί και πλέον πλησιάζει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως ποσοστό του ΑΕΠ. Έχουν δοθεί νέα κίνητρα στις επιχειρήσεις προκειμένου να επενδύσουν σε αυτή την κατεύθυνση, ενώ ενισχύεται με νέα χρηματοδοτικά και θεσμικά εργαλεία η ανάπτυξη του οικοσυστήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Υπάρχει, επομένως, σημαντική κινητοποίηση στη σωστή κατεύθυνση, καθώς αντιμετωπίζονται σταδιακά μια σειρά από εμπόδια του παρελθόντος, με κυριότερο αυτό της πρόσβασης σε πηγές χρηματοδότησης.
Ωστόσο, χρειάζεται να επιταχύνουμε όλοι το βηματισμό μας. Κρίσιμη προτεραιότητα στο πλαίσιο αυτό είναι η ενίσχυση της ψηφιοποίησης και της καινοτομικής δραστηριότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, οι οποίες παρουσιάζουν μέχρι τώρα τη μεγαλύτερη υστέρηση στους συγκεκριμένους τομείς. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) και η ανάπτυξη συνεργειών με πανεπιστήμια ή ερευνητικά κέντρα είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για την αξιοποίηση της εξωτερικά παραγόμενης καινοτομίας.
Μετά την πανδημία, το ενδιαφέρον φαίνεται να έχει αυξηθεί, καθώς σήμερα το 65% των ελληνικών ΜμΕ δηλώνει ότι σκοπεύει να ενσωματώσει ψηφιακές τεχνολογίες στη λειτουργία του στο μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια στις τρεις μη καινοτόμες ΜμΕ αναφέρει ότι έχει εκπονήσει σχέδια καινοτομίας για την επόμενη τριετία. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι εάν τα σχέδια αυτά υλοποιηθούν, η Ελλάδα θα μπορέσει να προσεγγίσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων, με ετήσιο όφελος της τάξης των 0,9 δισ. για την ελληνική οικονομία.
Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και το νέο ΕΣΠΑ είναι η ευκαιρία που μας δίνεται για να πετύχουμε αυτό το στόχο. Είναι απαραίτητο, γι’ αυτό να διασφαλιστεί ότι από τις σχετικές δράσεις θα έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις.
Τρεις είναι οι παράγοντες που θα κρίνουν την επιτυχία αυτής της εθνικής προσπάθειας.
Ο πρώτος αφορά την ενίσχυση των δικτύων ανάμεσα στη βασική έρευνα, την εφαρμοσμένη έρευνα και τις επιχειρήσεις. Χρειάζεται να εστιάσουμε στη δημιουργία περιφερειακών συνεργατικών σχηματισμών, οργανωμένων σύμφωνα με διεθνή πρότυπα.
Ο δεύτερος αφορά την επένδυση στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση, στην αναβάθμιση ή τη συμπλήρωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες της αγοράς, αλλά και να περιοριστούν φαινόμενα αποκλεισμού και περιθωριοποίησης εργαζομένων, στο πλαίσιο της νέας οικονομίας.
Ο τρίτος, σημαντικότερος ίσως, παράγοντας αφορά την κινητοποίηση των ίδιων των επιχειρήσεων. Οφείλουμε να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν τις τάσεις που διαμορφώνουν το περιβάλλον της αγοράς, τώρα και στο μέλλον. Να αγκαλιάσουν, αντί να φοβηθούν, τις τεχνολογικές εξελίξεις. Να αξιοποιήσουν νέα εργαλεία, να επιδιώξουν την πρόσβαση σε νέα γνώση και να προσανατολιστούν στην αξιοποίηση – γιατί όχι και στην παραγωγή – καινοτομιών.
Παράγοντες επιτυχίας
Σε αυτή την προσπάθεια, το ΕΒΕΑ – το Επιμελητήριο που εκπροσωπεί τις επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας – θα είναι δίπλα τους, με χρήσιμες υπηρεσίες και δράσεις σε θέματα δικτύωσης, συμβουλευτικής υποστήριξης και καθοδήγησης.
Μέσα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που μετασχηματίζεται με ταχείς ρυθμούς, ο μεγάλος εχθρός για τις επιχειρήσεις, δεν είναι η αλλαγή, αλλά ο εφησυχασμός και η προσκόλληση σε πρακτικές και μοντέλα του χθες. Το μέλλον είναι ήδη εδώ. Ας κάνουμε το άλμα που χρειάζεται, ώστε να βρεθούμε στην κόψη του κύματος, χτίζοντας τη νέα επιχειρηματικότητα, τη νέα δυναμική οικονομία των επόμενων δεκαετιών.
