Το μέλλον της εργασίας
Της ΜΑΡΙΑΣ ΒΑΚΟΛΑ,
Καθηγήτριας του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του ΟΠΑ
H τηλεργασία δεν είναι καινούργια ιδέα αφού χρησιμοποιείται εδώ και πολλές δεκαετίες. Αυτό όμως που είναι καινούργιο είναι πως τόσο πολλοί άνθρωποι χρησιμοποίησαν την τεχνολογία εκτός γραφείου για να εργαστούν την ίδια στιγμή. Παλαιότερα το να ζητήσουν κάποιοι εργαζόμενοι να τηλεργαστούν αντιμετωπιζόταν με δυσπιστία και αποτελούσε στίγμα ή εκλαμβανόταν ως έλλειψη δέσμευσης και παρακίνησης. Και όλα αυτά παρόλο που τα δεδομένα (πριν την πανδημία) έδειχναν πως η αποδοτικότητα αυξάνεται κατά 22% όταν οι εργαζόμενοι είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ του γραφείου και του σπιτιού τους για την εργασία τους.
Η πανδημία εκτόξευσε το ποσοστό των ανθρώπων που εργάζονται εκτός γραφείου και διάφορες εκτιμήσεις δείχνουν πως αυτό θα συνεχιστεί και μετά την πανδημία. Έγινε σαφές πως πολλές δραστηριότητες μπορούν να γίνουν online και αυτό είναι θετικό για όλους, έγινε όμως ακόμα πιο σαφές το ότι μπορούν να γίνουν διαδικτυακά δεν σημαίνει πως πρέπει να γίνουν διαδικτυακά. Τέτοια παραδείγματα όπου η διά ζώσης αλληλεπίδραση είναι αναγκαία περιλαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις, σημαντικές διαπραγματεύσεις, ευαίσθητη επανατροφοδότηση κ.ά.
Έτσι το γραφείο μπορεί να μετατραπεί σε ένα μέσο διευκόλυνσης αντί για τον τελικό προορισμό. Αυτό σημαίνει πως συναντήσεις ή συνεργασίες που χρειάζονται τη δημιουργικότητα ή τη σύνδεση και την κατά πρόσωπο επικοινωνία πρέπει να γίνονται στο γραφείο. Οι υπόλοιπες μπορούν να γίνονται διαδικτυακά εξασφαλίζοντας στους εργαζομένους την ευελιξία που χρειάζονται.
Η μετά κορωνοϊό εποχή θα βρει τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις διαφορετικούς ως προς τις εργασιακές δραστηριότητες, τη ζήτηση επαγγελμάτων, τη μεταμόρφωση ολόκληρων κλάδων, το μείγμα των δεξιοτήτων καθώς και την ανάγκη για βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων
Οι εταιρείες βλέπουν τώρα την τηλεργασία ως ευκαιρία είτε να μειώσουν το κόστος της αγοράς ή της ενοικίασης γραφείων είτε να προσφέρουν στους εργαζομένους μεγαλύτερους και καλύτερους χώρους εργασίας αφού στα ίδια τετραγωνικά θα εργάζονται λιγότερα άτομα. Αυτό θα αλλάξει τα δεδομένα για πολλούς κλάδους. Για παράδειγμα, η ύπαρξη λιγότερων ατόμων στους χώρους εργασίας φαίνεται να επηρεάζει κλάδους όπως η εστίαση, το λιανεμπόριο, μεταφορές στα μέρη όπου υπήρχε συγκέντρωση γραφείων. Η μείωση των ταξιδιών για συναντήσεις και η αντικατάστασή τους με τις διαδικτυακές συναντήσεις φαίνεται πως επηρεάζει τις αεροπορικές εταιρείες και τον τουριστικό κλάδο. Η αύξηση των ψηφιακών συναλλαγών οδήγησε σε αύξηση άλλων εργασιών που έχουν σχέση με το ηλεκτρονικό εμπόριο και τη μεταφορά και παράδοση προϊόντων. Έτσι, φαίνεται πως οι αλλαγές στον τρόπο εργασίας δημιουργούν ένα νέο μέλλον για τον κόσμο της εργασίας, με κάποιες εργασίες να συρρικνώνονται και κάποιες άλλες να ανθίζουν ή να εμφανίζονται.
Το μείγμα των δεξιοτήτων φαίνεται επίσης πως δεν θα μείνει ανεπηρέαστο. Εκτός από την προφανή αύξηση ζήτησης σε ψηφιακές δεξιότητες που υποχρεώνει τις εταιρείες να επενδύσουν στην απόκτηση ή στη βελτίωση αυτών των δεξιοτήτων, συνεχίζεται η ζήτηση για δεξιότητες όπως η επίλυση προβλημάτων, η αναλυτική σκέψη και η καινοτομία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί εδώ πως εμφανίζεται μια νέα ζήτηση για δεξιότητες όπως η αυτοδιαχείριση, η ενεργή μάθηση, η ανθεκτικότητα, η ανεκτικότητα και η ευελιξία.
Η μετά κορωνοϊό εποχή θα βρει τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις διαφορετικές ως προς τις εργασιακές δραστηριότητες, τη ζήτηση επαγγελμάτων, τη μεταμόρφωση ολόκληρων κλάδων, το μείγμα των δεξιοτήτων καθώς και την ανάγκη για βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων. Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή των αλλαγών και δεν βλέπουμε παρά την κορυφή του παγόβουνου. Είναι στο χέρι των εταιρειών να επενδύσουν στο ανθρώπινο δυναμικό, είναι στο χέρι των κυβερνήσεων να επενδύσουν σε πολιτικές για να μην υπάρχουν αποκλεισμοί από τον νέο ψηφιακό κόσμο, και είναι στο χέρι όλων μας να επενδύσουμε στους εαυτούς μας για να μην είμαστε παθητικοί αποδέκτες των αλλαγών αλλά ενεργοί δημιουργοί αυτών.
