Οι προκλήσεις για το ανθρώπινο δυναμικό στον κλάδο της Ναυτιλίας
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η ελληνική ναυτιλία και η διεθνής πρόκληση
Της ΜΑΡΙΑΣ ΒΑΚΟΛΑ ,
Καθηγήτριας Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του ΟΠΑ
και Διευθύντριας του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, ΟΠΑ
H αποτελεσματική διοίκηση των ανθρώπων είναι πολύ σημαντική και στον κλάδο της ναυτιλίας, η οποία έχει το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό να πρέπει να αντιμετωπίσει προκλήσεις του προσωπικού και στη στεριά αλλά και στη θάλασσα. Αυτό σημαίνει πως η διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού για να διασφαλίσει την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα αλλά και την ανταγωνιστικότητα των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων πρέπει να επικεντρώνεται στα ακόλουθα.
Η διαχείριση των πληρωμάτων. Αυτό σημαίνει πως η προσέλκυση, η επιλογή, η εκπαίδευση καθώς και η διατήρηση ικανών ανθρώπων είναι ζωτικής σημασίας. Τα αποτελέσματα έρχονται, όταν οι ναυτιλιακές εταιρείες διαθέτουν διαδικασίες, πολιτικές, δίκτυα τέτοια που να τους εξασφαλίζουν μια δεξαμενή ανθρώπων ικανών από όπου μπορούν αποτελεσματικά να καλύπτουν τις ανάγκες των πληρωμάτων τους. Σημαντικό ρόλο παίζει και η εκπαίδευσή τους αφού τα ζητήματα της ασφάλειας και της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των κινδύνων της θάλασσας είναι ζωτικής σημασίας για τον κλάδο. Οι εναλλαγές του πληρώματος, η διασφάλιση των απαιτούμενων πιστοποιήσεων, η διατήρηση ενός ικανού και με κίνητρο ανθρώπινου δυναμικού είναι διαχρονικά μια από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ναυτιλιακός κλάδος.
Ποικιλομορφία και ένταξη: Οι διεθνείς δραστηριότητες των ναυτιλιακών εταιρειών επιβάλλουν την πρόσληψη και αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού από διαφορετικές κουλτούρες και χώρες. Η ποικιλομορφία αυτή είναι σημαντική γιατί εξασφαλίζει μεγαλύτερη καινοτομία και προοπτική που συνδέεται με τη βιωσιμότητα του κλάδου. Η κατανόηση αυτού του πλεονεκτήματος χρειάζεται να συνδυαστεί με στρατηγικές αποτελεσματικής ένταξης, διοίκησης και δημιουργίας αποτελεσματικών ομάδων.
Κανονιστική συμμόρφωση: Ο ναυτιλιακός κλάδος υπόκειται σε διάφορους διεθνείς και εθνικούς κανονισμούς και είναι σημαντικό να διασφαλίζεται η συμμόρφωση όλων των δραστηριοτήτων με αυτούς τους κανονισμούς που περιλαμβάνουν την ασφάλεια, τις συνθήκες εργασίας και τα εργασιακά δικαιώματα. Αποτελεί σημαντική πρόκληση η συνεχής διατήρηση των προγραμμάτων ασφάλειας καθώς και η ενημέρωση και η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού σε αυτά.
Οι προκλήσεις της τεχνολογίας: Ο ναυτιλιακός κλάδος δεν αποτελεί εξαίρεση από τους άλλους κλάδους και χρειάζεται να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η τεχνολογία. Ο αυτοματισμός, τα ψηφιακά συστήματα, η ανάλυση δεδομένων δημιουργούν προκλήσεις για τους εργασιακούς χώρους. Απαιτείται εκπαίδευση και συμμόρφωση με νέους κανόνες και νέες πρακτικές όπως για παράδειγμα η πράσινη ναυτιλία που αποτελεί μια νέα συνθήκη για τον κλάδο αυτό.
Η ευημερία των εργαζομένων: Οι ναυτικοί μας αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες συνθήκες εργασίας και ως εκ τούτου έρχονται αντιμέτωποι/ες με πολλές προκλήσεις. Είναι σημαντικό να διασφαλίζονται συνθήκες εργασίας που προάγουν την ασφάλεια, την υγεία (ψυχική και σωματική), την ισορροπία μεταξύ προσωπικής και εργασιακής ζωής, την υγιεινή διατροφή, ιατρική περίθαλψη, την ευαισθησία σε θέματα κουλτούρας, την άσκηση, την ξεκούραση, την υποστήριξη σε οικογενειακά θέματα κ.ά. Οι διαφορετικές εργασιακές συνθήκες που χαρακτηρίζονται για τα πληρώματα που λειτουργούν από απόσταση από το οικογενειακό τους περιβάλλον, η απομόνωση, οι κίνδυνοι της θάλασσας κ.ά. επιβάλλουν διαδικασίες, συστήματα, προγράμματα και δέσμευση για την υποστήριξη της ευημερίας των εργαζομένων.
Η πράσινη ναυτιλία: Ο κλάδος της ναυτιλίας πρέπει να εστιάζει όλο και περισσότερο στη βιωσιμότητα και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι ενέργειες αυτές απαιτούν εκπαίδευση και συμμόρφωση με τους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Ως μέρους της διεθνούς οικονομίας και επιχειρηματικής δραστηριότητας, η ναυτιλία ενδιαφέρεται για τη βιωσιμότητα των δραστηριοτήτων της και για το περιβάλλον και επικεντρώνεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη διαχείριση των αποβλήτων κ.ά.
"Όσες εταιρείες έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των ναυτικών καθώς και όσες έχουν οργάνωση και δίκτυο είναι αυτές που θα βγουν κερδισμένες τη νέα εποχή"
Σύμφωνα με τον καπετάνιο κ. Νίκο Κυρκιλή, και Marine Personnel Manager, της εταιρείας Thenamaris, «οι μεγαλύτερες προκλήσεις που θα επηρεάσουν ευθέως και ιδιαίτερα επιτακτικά το μέλλον του ανθρώπινου δυναμικού στον ναυτιλιακό κλάδο, σχετίζονται άμεσα με τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στην ναυτιλία οι οποίες με την σειρά τους δημιουργούν αντίστοιχες προκλήσεις και ανάγκες τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην μετεκπαίδευσή του. Εκσυγχρονισμός ύλης και αναγκαίες μετεκπαιδεύσεις διδακτικού προσωπικού είναι τα πρώτα αναγκαία βήματα ώστε η βασική ναυτική εκπαίδευση, που ουσιαστικά παράγει τη νέα γενιά των Αξιωματικών του Ε.Ν. (Εμπορικού Ναυτικού), να συμβαδίζει με τις εξελίξεις. Οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να εντείνουν την προσπάθεια για την αντίστοιχη μετεκπαίδευση των Αξιωματικών στελεχών τους επενδύοντας αρκετό χρήμα. Όσες εταιρείες έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των ναυτικών καθώς και όσες έχουν οργάνωση και δίκτυο είναι αυτές που θα βγουν κερδισμένες τη νέα εποχή. Οι κύριες δραστηριότητες των τμημάτων ανθρώπινου δυναμικού θαλάσσης, δηλαδή εύρεση, εκπαίδευση, επιμόρφωση και διατήρηση της ομάδας ναυτικών τους έχουν ήδη αρχίσει να δείχνουν σημάδια μεγαλύτερης έντασης σε σχέση με το παρελθόν».
Για τον ναυτικό κόσμο, ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει αναντικατάστατος και βασικό σημείο αναφοράς. Παρά τα προβλήματα που δημιούργησε η Covid στις μεταφορές, η ναυτιλία θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται στις νέες προκλήσεις αξιοποιώντας ευκαιρίες για ανάπτυξη και βιωσιμότητα.
