«Πρωτάθλημα» εξοικονόμησης ενέργειας στα κινητά μας
34_06.1_photo orgnl.jpg
Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ειδικά σε περιόδους αιχμής, η ενέργεια μπορεί να παράγεται από μονάδες που επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον. Έχουν ήδη αναληφθεί πολλές ερευνητικές δράσεις για την αποτελεσματική διαχείριση της ζήτησης στα λεγόμενα ευφυή ενεργειακά πλέγματα (smart energy grids), σε συνδυασμό με ευφυείς μετρητές κατανάλωσης συσκευών, αισθητήρες και, φυσικά, το διαδίκτυο και τις κινητές συσκευές (τηλέφωνα, τάμπλετ κ.λπ.) για αποστολή τέτοιων δεδομένων, αλλά και μηνυμάτων προς καταναλωτές.
Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου ChArGED, σχεδιάστηκε μία καινοτόμος εφαρμογή για κινητές συσκευές, με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας σε κοινόχρηστα κτήρια, από ερευνητές του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΟΠΑ, σε συνεργασία με ερευνητές της Ομάδας Υπηρεσιών, Τεχνολογιών και Οικονομικών (STEcon) του Εργαστηρίου Οικονομικών Πληροφορικής και Θεωρίας Συστημάτων του Τμήματος Πληροφορικής του ΟΠΑ. Η εφαρμογή αυτή αποτελεί ένα σοβαρό (αλλά και ευχάριστο!) παίγνιο που στοχεύει να αλλάξει ορισμένες συνήθειες κατανάλωσης των εργαζομένων στους χώρους αυτούς (και i σε ειδικές περιπτώσεις και των επισκεπτών), ώστε να εξοικονομείται ενέργεια. Μέσω της εφαρμογής οι παρευρισκόμενοι χωρίζονται σε ομάδες που ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε ένα εικονικό «πρωτάθλημα» εξοικονόμησης ενέργειας, οι νικητές του οποίου επιβραβεύονται κατάλληλα, έχοντας έτσι κίνητρο να περιορίσουν την κατανάλωσή τους.
Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι καλούνται να επιτελέσουν ορισμένες απλές ατομικές ή ομαδικές αποστολές σχετικές με την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, όπως «σβήσε τον υπολογιστή σου αποχωρώντας από το γραφείο» ή «χρησιμοποίησε τις σκάλες αντί του ασανσέρ». Η εφαρμογή επικοινωνεί με ένα σύστημα αισθητήρων και μετρητών κατανάλωσης ενέργειας, οι οποίοι ελέγχουν την επίτευξη ή μη των αποστολών των χρηστών και αποδίδουν βαθμούς στις ομάδες τους και στους ίδιους ατομικά. Οι ομάδες κατατάσσονται βάσει βαθμολογίας σε εβδομαδιαίους, μηνιαίους και ετήσιους διαγωνισμούς. Η επιλογή παραμέτρων του παιγνίου, όπως το μέγεθος ομάδων και η κατανομή των βραβείων σε αυτές, γίνεται με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο βάσει επίλυσης κατάλληλων προβλημάτων βελτιστοποίησης.
Επιπλέον, η εξοικονόμηση ενέργειας σε έναν χώρο εργασίας αναπαρίσταται γραφικά στα κινητά από την εφαρμογή μέσω της εξέλιξης δένδρων που αντιστοιχούν στο άτομο και στην ομάδα του (βλ. εικόνα). Πρόκειται για μία απλή και φιλική προς τον χρήστη εφαρμογή, που σέβεται την ιδιωτικότητά του και είναι αποτελεσματική στην εξοικονόμηση ενέργειας. Μάλιστα, έχει ήδη δοκιμαστεί επιτυχώς σε τρία δημόσια κτήρια διεθνώς (δύο δημόσιες υπηρεσίες στην Ελλάδα και στην Ισπανία, και ένα μουσείο στο Λουξεμβούργο). Για παράδειγμα, όσον αφορά το κλείσιμο των υπολογιστών μετά τις ώρες εργασίας, παρατηρήθηκε ότι η εφαρμογή επέφερε μείωση περίπου 60% της σχετικής σπατάλης ενέργειας στο κτήριο στην Ελλάδα και περίπου 30% στο κτήριο στην Ισπανία. Οι ερευνητές Δρ Δημοσθένης Κωτσόπουλος, Δρ Αθανάσιος Παπαϊωάννου, Δρ Κλεοπάτρα Μπαρδάκη, Δρ Σταύρος Λουνής και οι υπογράφοντες δημοσιεύσαμε πρόσφατα τη σχεδίαση της εφαρμογής σε ερευνητική εργασία, η οποία διακρίθηκε στο διεθνές συνέδριο του Games and Learning Alliance (GALA) Conference, στο πλαίσιο του European Serious Games Competition. Η βράβευση έγινε κατά τη διάρκεια του GALA Exhibition 2019, που φιλοξενήθηκε στο InnovAthens στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων και είχε ως στόχο «να αναγνωριστούν τα καλύτερα ψηφιακά επιμορφωτικά παιχνίδια στην Ευρώπη». Η εφαρμογή ChArGED έλαβε το ειδικό βραβείο «Jury Award» της κριτικής επιτροπής ειδικών στον χώρο των σοβαρών παιγνίων (serious games), που αναγνώρισαν τον ισχυρό αντίκτυπο που μπορεί να έχει στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Να σημειωθεί ότι η εφαρμογή υλοποιήθηκε σε λογισμικό από τη συντονίστρια εταιρεία του έργου ChArGED, τη European Dynamics, βάσει της σχεδίασης της εφαρμογής από τις δύο ερευνητικές ομάδες του ΟΠΑ.
Θεωρούμε ότι η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής του έργου ChArGED καταδεικνύει ότι η μεταφορά των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε πρακτικά εφαρμόσιμες λύσεις μπορεί να οδηγήσει στην αντιμετώπιση σημαντικών και δυσεπίλυτων κοινωνικών ζητημάτων.
