Τι αλλάζει στο δημοφιλές Erasmus+

Ειρήνη Ντρούτσα,
Προϊστάμενη Διεύθυνσης Ειδικών Προγραμμάτων Διεθνών Υποτροφιών Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών και Εθνικής Μονάδας Erasmus+

Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών-μελών της ΕΕ σχετικά με το νέο Erasmus+ (2021-2027) και εν αναμονή της τελικής έγκρισης των θεσμικών κειμένων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, υποδεχόμαστε την ανατολή ενός πολλά υποσχόμενου Προγράμματος για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό.

Το Erasmus+ είναι μια πραγματική ευρωπαϊκή επιτυχία. Από την ίδρυσή του, το 1987, έχει επεκταθεί σημαντικά. Καλύπτει πλέον όλους τους τομείς εκπαίδευσης και κατάρτισης, από την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, καθώς και τη σχολική εκπαίδευση, έως την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την εκπαίδευση ενηλίκων. Υποστηρίζει τη συνεργασία στον τομέα της πολιτικής για τη νεολαία και προωθεί τη συμμετοχή στον αθλητισμό.

Με ειδικό προϋπολογισμό άνω των 26 δισ. ευρώ, το νέο Πρόγραμμα δίνει έμφαση στην καινοτομία, στην ένταξη και ενσωμάτωση, στις ψηφιακές δεξιότητες, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Με αυξημένη προσβασιμότητα και πιο ευέλικτες μορφές κινητικότητας, θα παρέχει τη δυνατότητα σε μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με λιγότερες ευκαιρίες, να πραγματοποιήσουν μέρος των σπουδών τους στο εξωτερικό ή να κάνουν πρακτική άσκηση. Επίσης, θα προσφέρει νέες ευκαιρίες συνεργασίας για τα Ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, προωθώντας την καινοτομία στις πρακτικές σχεδιασμού και διδασκαλίας προγραμμάτων σπουδών, και θα προωθήσει τόσο τις πράσινες όσο και τις ψηφιακές δεξιότητες. Θα υποστηρίξει πιο εμφατικά νέες εμβληματικές πρωτοβουλίες, όπως τα Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, τις Ακαδημίες Εκπαιδευτικών Erasmus+, τα Κέντρα Επαγγελματικής Αριστείας.

Ειδικότερα για την ανώτατη εκπαίδευση, το «πράσινο ταξίδι» θα αποτελέσει επιθυμητό πυλώνα στη δράση κινητικότητας. Οι συμμετέχοντες, χρησιμοποιώντας μέσα μεταφοράς χαμηλών εκπομπών (π.χ. τρένο) για συγκεκριμένες ζώνες απόστασης, θα μπορούν να επιλέξουν την αποκαλούμενη «πράσινη ταξιδιωτική υποστήριξη», αξιοποιώντας μία πρόσθετη ειδική χρηματοδότηση. Φυσικά, και στη νέα προγραμματική περίοδο ενισχύεται η δυνατότητα συνδυασμού φυσικής και εικονικής κινητικότητας.

Στο νέο Erasmus+ και στο σχέδιο ανάκαμψης NextGenerationEU δίνεται έμφαση σε μία Ευρώπη πιο πράσινη, πιο ψηφιακή, πιο ανθεκτική.

Καθώς η δράση διεθνούς κινητικότητας για το 2021 δεν θα υλοποιηθεί, η κλασική κινητικότητα στρέφει τη ματιά της προς τρίτες χώρες, διευρύνοντας την εξωστρέφεια και τη συνεργασία με χώρες και εκτός Ευρώπης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα Ιδρύματα θα μπορούν να χρησιμοποιούν μέρος της διαθέσιμης χρηματοδότησης για να υλοποιούν κινητικότητες φοιτητών και προσωπικού προς χώρες εταίρους.

Μία σημαντική δράση για την ανώτατη εκπαίδευση θα είναι τα Μεικτά Εντατικά Προγράμματα, που θα στοχεύουν στην ανάπτυξη διακρατικών συνεργασιών και διεπιστημονικών προγραμμάτων σπουδών, προάγοντας καινοτόμους τρόπους μάθησης και διδασκαλίας, προσαρμοσμένους στις κοινωνικές απαιτήσεις και προκλήσεις. Ένα Μεικτό Εντατικό Πρόγραμμα θα υλοποιείται από τουλάχιστον 3 Ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης 3 διαφορετικών χωρών, με βραχυχρόνια φυσική κινητικότητα φοιτητών και προσωπικού, που θα συμπληρώνεται με εικονική κινητικότητα.

Το νέο Erasmus+ σε συνδυασμό με την πρωτοβουλία NextGenerationEU, η οποία είναι ένα ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο που αποσκοπεί στην ανάκαμψη της Ευρώπης, θα αποτελέσουν το μεγαλύτερο πακέτο στήριξης που χρηματοδοτήθηκε ποτέ μέσω προϋπολογισμού της ΕΕ. Συνολικά 1,8 τρισ. ευρώ είναι το ποσό που θα διατεθεί για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά την πανδημία. Οι Εθνικές Μονάδες, υπό τις οδηγίες της ΕΕ, επιδιώκουμε την εποικοδομητική συνεργασία με τα πανεπιστήμια για την αντιμετώπιση των δυσκολιών και των προκλήσεων που δημιούργησε η πανδημία, με απώτερο στόχο να ενισχύσουμε περαιτέρω τον θετικό αντίκτυπο και την αξία του Erasmus+. Ειδικά για τη χώρα μας, οι πολύ καλοί δείκτες επίδοσης που έχουμε επιτύχει μας προσδίδουν συνάμα την ευθύνη να βελτιώσουμε, αλλά κυρίως να αξιοποιήσουμε με τον πιο αποτελεσματικό και γόνιμο τρόπο, τα αυξημένα κονδύλια που θα δοθούν, εδραιώνοντας στο ευρωπαϊκό πανεπιστημιακό γίγνεσθαι το αποτύπωμα με θετικό πρόσημο των ελληνικών πανεπιστημίων.